گروه بندی بافت های فرسوده شهری در استان خراسان رضوی (با تأکید بر روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی)

سیستم پویای شهرها مدام در حال تغییر و تحول است. در این میان مشکلاتی مانند تغییرات فرهنگی و اجتماعی، فقر، آلودگی­های بهداشتی- زیست محیطی و ناپایداری­های کالبدی، برخی نقاط شهر را دگرگون ساخته و رنگ و بویی متفاوت از گذشته که نشانه­هایی از عدم توسعه پایدار شهری است، بر آنها می­نشاند. کیفیت توسعه و زیرساخت­های آن در اثر برنامه­ریزی­های نامطلوب گذشته مسائل عمده­ای را در روند توسعه شهرهای استان خراسان رضوی ایجاد کرده است. از این­رو نخستین گام در برنامه­ریزی مناسب توسعه پایدار بافت­های فرسوده، شناخت و سطح­بندی نواحی یاد شده در سطح استان خراسان رضوی می­باشد. روش کار این پژوهش، ترکیبی از روش­های توصیفی- تحلیلی است.20 ناحیه فرسوده منتخب استان در پانزده شهرستان و پنج ناحیه در شهر مشهد با ارسال پرسشنامه 42 سنجه­ای در چهار بخش اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، فنی- کالبدی و بهداشتی- زیست محیطی با تکنیک تحلیل خوشه­ای سلسله­مراتبی و به کمک نرم­افزار 16spss در چهار خوشه، گروه­بندی گردید. یافته­ها نشان دهنده تفاوت­ها و نابرابری­هایی در سطح توسعه یافتگی بافت­های فرسوده خراسان رضوی می­باشد. لذا این تفاوت­ها لزوم تهیه و اجرای برنامه­ها و طرح­های هدفمند را برای توسعه یکپارچه و متوازن شهرها مانند تخصیص متوازن بودجه به شهرها، تدوین برنامه­های نوسازی و بهسازی در بافت­های فرسوده کمتر توسعه یافته در راستای بهبود زیرساخت­های کالبدی- نهادی و زیست محیطی و تدوین برنامه های مناسب فرهنگی و اجتماعی ایجاب می­کند.